España - Hiszpania
España es un país grande y diverso. Se divide en 19 Comunidades Autónomas, cada una tiene su propio gobierno y sus propias leyes. El idioma oficial en toda España es el castellano (el español), pero en muchos sitios se usan también otros idiomas, por ejemplo: el euskara (vasco), el catalán o el gallego. Mucha gente usa sus idiomas locales, pero prácticamente todos entienden y hablan el español.
La capital de España es Madrid. En esta ciudad vive más de tres millones de habitantes. Madrid está situado en el centro de España, a orillas del río Manzanares. Madrid es también la capital de la Comunidad Autónoma del mismo nombre (Madrid).
Słówka:
|
un país - kraj diverso - różnorodny dividirse - dzielić się Comunidad Autónoma - Wspólnota Niezależna propio - własny, właściwy el gobierno - rząd la ley - prawo el idioma - język (mowa) oficial - oficjalny toda - cała castellano - kastylijski español - hiszpański el sitio - miejsce usar - używać también - również por ejemplo - na przykład |
vasco - baskijski catalán - kataloński gallego - galicyjski mucha - duża, dużo local - lokalny entender - rozumieć hablar - mówić la capital - stolica la ciudad - miasto vivir - żyć, mieszkać más de - ponad un millón - milion un habitante - mieszkaniec la orilla - brzeg (morza, rzeki) el río - rzeka mismo - taki sam |
Objaśnienia:
Ciekawostki o Hiszpanii:
Hiszpania jest monarchią parlamentarną. Oznacza to, głową państwa jest monarcha (obecnie Filip VI z dynastii Burbonów) jednak faktycznie panuje tam demokratyczny ustrój polityczny (z trójpodziałem władzy).
Jak wpomniano w treści lekcji, Hiszpania dzieli się na Comunidades Autónomas (Wspólnoty Niezależne). Jest to podział podobny do polskiego podziału na województwa, jednak Wspólnoty Niezależne cieszą się większą autonomią.
Każda Wpólnota Niezależna ma swoje własne organa władzy ustwodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Co ciekawe zakres autonomii każdej ze wspólnot zależy od jej statutu (t.j. pewne Wspólnoty mają mniej a inne więcej swobód).
Więcej o Comunidades Autónomas można znaleźć na stronach Wikipedii: Wspólnoty Autonomiczne [Link zewnętrzny]
Hiszpania jest krajem ogromnym, na tyle wielkim, że dostrzegalne są różnice w klimacie pomiędzy północą (chłodną, wilgotną i pełną bujnej zieleni) a południem (gorrrrącym, suchym i żółcącym się polami).
W kraju tak dużym nieuniknione są różnice w mowie używanej przez mieszkańców poszczególnych zakątków. Poza oczywistymi dialektami języka hiszpańskiego, na pewnych obszarach występują całkowicie odrębne języki: Euskara w Kraju Basków (País Vasco), Catalán w Katalonii (Cataluña) i Gallego w Galicji (Galicia). Języki te są tak popularne wśród miejscowej ludności, iż uzyskały, obok hiszpańskiego, status języków urzędowych na wymienionych terytoriach.
Różnice językowe biorą się często z poczucia odrębności na poszczególnych terytoriach. Wielu mieszkańców Kraju Basków, Katalonii czy Galicji nie uznaje się za Hiszpanów. Częste są dążenia do oderwania tych terytoriów od Hiszpanii i powołania niezależnych państw. Niekiedy przybierają one bardzo radykalne formy (n.p. zamachy bombowe baskijskiej organizacji terrorystycznej ETA).
Jak nietrudno się domyślić lokalnie występują też inne języki, jednak są one mniej rozpowszechnione od tych trzech wymienionych.
Dobrze jest pamiętać, że pomimo pewnych różnic językowych, w języku hiszpańskim można się porozumieć w całej Hiszpanii i w wielu innych krajach. Już teraz jest to jeden z najważniejszych języków świata (według niektórych szacunków trzeci pod względem liczby władających nim osób) a jego pozycja nadal rośnie.
Autor: Leszek Sienkiewicz
